Emekli maaşı; SGK'ya bildirilen brüt maaş, prim gün sayısı ve çalışılan döneme göre hesaplanıyor ve kişinin şartlarına göre değişiklik gösteriyor. Emeklilikte en avantajlı dönemin 1999 yılı öncesinde olduğunu vurgulayan uzmanlar emeklilik yılının maaşı etkilediğini bu nedenle doğru zamanda dilekçe vermenin önemli olduğu hatırlatılıyor.
Sabah'ta yer alan habere göre, emekli aylığı hesaplanırken üç döneme bakılıyor. 9 Eylül 1999 öncesi, 1999 ile 2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç ayrı hesap yapılıyor. Bu hesaplar toplanıp emekli aylığı belirleniyor.
EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIYOR?
Çalışırken alınan brüt maaşa göre ödenen primler (SPEK: Sosyal Güvenlik Prime Esas kazanç) Primlerin çarpıldığı Aylık Bağlama Oranı (ABO) Önceki yılın enflasyon oranı -Önceki yılki büyümenin yüzde 30'u İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları (Ocak ve Temmuz zamları)
MAAŞI ARTIRACAK DÖNEM HANGİSİ?
2000 yılı öncesi dönemde Aylık Bağlama Oranı (ABO) daha yüksek tutuluyor. Ancak sonraki dönemlerde ABO düşse de çarpanlar yüksek oluyor. Ancak en çok maaşı artıran dönem 1999 öncesi oluyor. Burada günü ve prim miktarları yüksek olanların aylıkları olumlu etkileniyor.
EMEKLİ OLMAK İÇİN AVANTAJLI BİR DÖNEM VAR MI?
Maaş bağlanırken kullanılan güncelleme katsayısı yıldan yıla aylıkları da değiştiriyor. Örneğin 2024 yılında uygulanan güncelleme katsayısı 2023 yılı enflasyon ve büyüme oranları dikkate alındığında 2025'de uygulanacak olandan yüzde 30 yüksek çıktı. Yani 2024'te emekli olanlara bu yıl olanlardan yüksek maaş hesaplandı. Enflasyon giderek düştüğü için benzer bir durum 2025 ile 2026 arasında da yaşanacak.
Emeklilerin maaşları hesaplandıktan sonra bir güncelleme katsayısı ile çarpılıyor. Bu katsayı bir önceki yılın enflasyonu ve büyümesinin yüzde 30'u ile bulunuyor. Bunun için şu formül uygulanıyor:
Bir önceki yılın enflasyonu+ bir önceki yılın büyümesinin yüzde 30'u / 100 +1
2025 yılı için hesap şöyle:
2024 yılı enflasyonu + 2025 yılı büyümesinin yüzde 30'u
44.38 + 3.2 (%30) = 45.34
45.34/ 100 +1 = 1.4534
2026 YILI İÇİN KATSAYI BELLİ Mİ?
Henüz enflasyon ve büyüme açıklanmadığı için tahmini hesaplama yapılabilir. Buna göre 2025 yılı enflasyonu tahmini OVP'de yüzde 28.5, büyüme tahmini ise yüzde 4 olmuştu. Bu rakamlara göre 2026 yılı için güncelleme katsayısı hesabı şöyle çıkacak:
28.5 + 1.2/ 100 +1 = 1.2970
ZAMLAR İÇİN DE KATSAYI HESAPLANIYOR MU?
Zamlar için de katsayı hesaplaması şu formülle belirleniyor:
OCAK VE TEMMUZ AYLARINDA YAPILAN ARTIŞLAR (kümülatif) / 100+1
35.06/100 +1 = 1.3506
EMEKLİ MAAŞI NASIL GÜNCELLENİYOR?
2025'de dilekçe verecek bir emekli için hesap yapılırken üç dönem için maaş hesabı yapıldıktan sonra bu güncelleme katsayıları ile rakam hesaplanıyor.
2026 YILINDA EMEKLİLİK İÇİN BAŞVURURSA HESAP NASIL OLACAK?
Aynı sigortalı 2025 Aralık yerine 2026 Ocak ayında başvurursa bu kez maaşı tahmini şöyle hesaplanacak.
ABO ile hesaplanan kök maaş: 20.000 TL 2025 yılı güncellemesi: 20.000 TL X 1.2970 = 25.940 TL 2026 yılı zam eklenmesi (Tahmini Yüzde 13) : 29.312 TL
EMEKLİ MAAŞI NASIL ARTIRILIR?
Mevcut sistemde yüksek emekli maaşı alabilmek için öncelikle prime esas kazancı yani brüt maaşı yüksek tutmak gerekiyor. 1999 öncesi çalışmalar daha çok katkı yapıyor. Bir de dilekçe vereceğiniz yıl maaşınızı etkileyebiliyor. Öncelikle maaşınız SGK'ya tam bildirilmesini sağlayın. İmkân varsa iki ayrı işyerinden prim ödeyin. Borçlanmaları imkânınız nispetinde yüksek orandan ödeyin. Dilekçe vermeden önce enflasyon ve büyüme rakamlarını tekrar kontrol edin.