ABD basınında yer alan habere göre, ordunun kasım ayında Çin’den İran’a askeri amaçlı malzeme taşıyan bir yük gemisine Sri Lanka açıklarından birkaç yüz mil mesafede baskın yaptığı ortaya çıktı.
ABD merkezli Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin Amerikalı yetkililere dayandırdığı habere göre ABD, İran’ın askeri kapasitesini yeniden inşa etmesini engellemek amacıyla kasım ayında Hint Okyanusu’nda bir operasyon gerçekleştirdi. Yetkililere göre Sri Lanka açıklarından birkaç yüz mil mesafede düzenlenen operasyon sırasında gemiye baskın gerçekleştiren Amerikan özel harekat timi, geminin yüküne el koyduktan sonra yoluna devam etmesine izin verdi. ABD’li yetkililer ve operasyona aşina bir kaynak ABD’nin bu sevkiyatı önceden takip ettiğini bildirdi. Geminin adı ve sahibinin kimliği açıklanmadı.
Amerikalı yetkililer, geminin taşıdığı yükün potansiyel olarak İran’ın konvansiyonel silahları için kullanılabilecek unsurlardan oluştuğunu ve sevkiyatın imha edildiğini açıkladı. Bir yetkili, ele geçirilen malzemelerin hem askeri hem de sivil kullanıma uygun çift kullanımlı malzemeler olduğunu belirtti. Yetkili, baskın operasyonunun özel harekat unsurlarının yanı sıra konvansiyonel kuvvetleri de içerdiğini söyledi. Diğer bir yetkili ile operasyona aşina bir kaynağın aktardığına göre ise ABD, söz konusu sevkiyatın İran’ın füze programı için bileşen temininde uzmanlaşmış İranlı şirketlere gönderildiğine işaret eden istihbarat edinmişti.
İran ve Çin’den açıklama yapılmadı
Operasyon, Birleşmiş Milletler’in (BM) eylül ayı sonlarında İran’a yönelik silah ticaretine ilişkin uluslararası yasağı yeniden yürürlüğe koyduğu bir dönemde gerçekleşti. İran ve Çin dışişleri bakanlıkları tarafından operasyona ilişkin açıklama yapılmadı. Operasyonu gerçekleştiren ABD Hint-Pasifik Komutanlığı’ndan da harekata ilişkin açıklama yayımlanmadı. ABD, son yıllarda İran’a ait çok sayıda silah ve petrol kargosuna el koymuştu. 2024 yılı ocak ayında ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM), Somali açıklarında Yemen’deki Husilere gönderilmekte olan İran yapımı balistik füze ve seyir füzesi bileşenlerine el koymuştu. ABD ayrıca 2020 ve 2023 senelerinde İran Devrim Muhafızlarına yarar sağladığı gerekçesiyle İran’ın petrol sevkiyatlarına da el koymuştu.
ABD, Venezuela açıklarında bir tankere el koymuştu
ABD’nin 10 Aralık’ta Venezuela kıyılarında Venezuela’dan İran’a petrol taşıyan bir tankere el koymasından haftalar önce gerçekleşen operasyon, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin denizde daha önceden nadir başvurulan saldırgan taktiklere müracaat ettiğine yönelik iddiaların oluşmasına neden oldu. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Jiakun, Venezuela açıklarındaki petrol tankerine el konulmasını kınamış ve "Pekin, uluslararası hukuka ya da BM Güvenlik Konseyi’nin yetkilendirmesine dayanmayan tek taraflı yasa dışı yaptırımlara, uzun kollu yargı yetkisine, ayrıca yaptırımların istismar edilmesine karşı çıkmaktadır" demişti.