Bursa'da gölün dibinde batık köyler efsanesi!

FATİH MISIR / BURSADA BUGÜN

İlk olarak 2014 yılında gölün sularının çekilmesi ile tesadüfen fark edilen ve uzmanların yaptığı sualtı araştırmalarıyla gün yüzüne çıkarılan batık bazilika, İznik Gölü'nün kuzeydoğu kıyısına yaklaşık 20 metre mesafede ve 1.5-2 metre derinlikte bulunuyor.

Yapının 4. yüzyılda inşa edildiği ve bir deprem sonucu göl suları altında kaldığı tahmin ediliyor. Bazilikanın, MS 325'teki Birinci İznik Konsili'ne ev sahipliği yapmış olabileceği de güçlü olasılıklar arasında yer alıyor.

Bu keşif, İznik'in erken Hristiyanlık tarihindeki önemini bir kez daha gözler önüne serdi.

GÖL ALTINDAKİ KAYIP KÖYLER EFSANESİ

Batık bazilikanın ortaya çıkışıyla birlikte, İznik Gölü'nün altında var olduğuna dair halk arasında anlatılan kayıp köyler efsaneleri de yeniden gündeme geldi.

Yüzyıllardır anlatılan bu hikayeler, geçmişte göl seviyesinin daha düşük olduğu dönemlerde bölgede yaşamış köylerin, iklimsel veya jeolojik değişimler sonucunda sular altında kaldığına işaret ediyor.

Bazı arkeologlar, bazilika gibi büyük yapıların su altında kalmasıyla, etrafındaki yerleşim birimlerinin de benzer bir kaderi paylaşmış olabileceğini belirtiyor. Ancak bu köylerin kesin konumları ve tarihleri hakkında henüz detaylı bilimsel çalışmalar tamamlanmış değil. Halk arasında gölün altında çok sayıda köyün olduğu ve bazen bu köylere ait kalıntıların su üzerinden zaman zaman görüldüğü rivayet ediliyor.

GÖLYAKA SAHİLİNDE ORTAYA ÇIKAN YAPI EN GÜÇLÜ İŞARETLERDEN BİRİ

Öyle ki yaklaşık 2 yıl önce Orhangazi ilçesine bağlı Gölyaka Mahallesi sahilinde suyun içinde devasa büyüklükte bir yapıya rastlanmış, ortaya çıkan bu yapı iş makineleri gücü ile bulunduğu yerden çıkarılamamıştı. Bu da gölün altında daha fazla geçmişe ait yapıların olduğu gerçeği için güçlü bir sebep olarak ortaya çıkarken, yine gölün etrafında geçmiş tarihe ait olan çok sayıda yapılara rastlanmıştı.

İznik Gölü, arkeologlar ve tarihçiler için adeta bir zaman kapsülü niteliğinde. Batık bazilikanın kazı ve restorasyon çalışmaları devam ederken, gölün diğer bölgelerinde de benzer keşiflerin yapılması bekleniyor.

Sualtı arkeolojisi tekniklerinin gelişmesiyle birlikte, gölün derinliklerinde saklı kalan diğer sırların da gün yüzüne çıkması an meselesi olabilir. Bu araştırmalar, İznik'in ve genel olarak Anadolu'nun geçmişine ışık tutarak, binlerce yıllık tarihi yeniden yazma potansiyeli taşıyor.

İznik Gölü'nün sessiz suları, şimdilik sadece balıkçılar ve ziyaretçiler için bir cazibe merkezi gibi görünse de, altındaki kadim medeniyetlerin fısıltılarını dinlemek için çok daha fazlasını vaat ediyor.