Nerede o eski düğünler? Bursa'da 40 yılda hepsi değişti...

Bursa'da düğün kültürü son 40 yılda büyük bir dönüşüm geçirdi. Bir zamanlar sokaklarda günlerce süren, imece usulü hazırlanan, keşkek kazanlarının kaynadığı, hamam geceleriyle başlayan köy düğünleri artık yerini ekonomik kaygıların gölgesinde kısa süreli salon organizasyonlarına bıraktı. Bu büyük değişimi, Çiftehavuzlar Mahalle Muhtarı Mustafa Süleyman anlattı.

"DÜĞÜNLER SOKAKTA YAPILIRDI, NİŞAN BİLE MAHALLEYE AÇIK OLURDU"

Mustafa Süleyman, eskiden düğünlerin tam bir dayanışma örneği olduğunu söyleyerek, "Düğünler sokaklarda yapılırdı, köylerde yapılırdı. Nişan mutlaka yapılırdı ve herkes açık olurdu. Kız tarafı hazırlık yapar, mahalle toplanır, takılar sokak ortasında takılırdı. Şimdiki nesil düğün bile yapmak yerine nikâhtan çıkıp gitmeyi tercih ediyor" dedi.

KEŞKEK KAZANI, KINA GECESİ, HAMAMLAR...

Süleyman, kaybolmaya yüz tutmuş düğün adetlerini sıralayarak şunları söyledi:

"Keşkek kazanı kurulur, tüm köy imeceyle hazırlığa yardım ederdi. Kına gecesi, düğünden bir gün önce sokakta yapılırdı; davul-zurna eksik olmazdı. Hamam geleneği vardı: Düğünden önce mutlaka gelin hamama götürülürdü. Kızın annesi, damadın annesi, en yakınları katılır; hem eğlence olurdu hem hazırlık. Kovaltı geleneği uygulanırdı; parlak taşlarla süslenen özel ritüeller hazırlanırdı. Tel kırma - bakır geceleri ise özellikle bazı köylerde unutulmaz bir gelenekti. Oyunlar gecenin vazgeçilmeziydi: Tahta kaşık oyunu, bakır çalma, yaşlıların gösterileri..."

"GELİN ATLA GÖTÜRÜLÜRDÜ"

Bursa'nın eski köylerinden örnekler veren Süleyman, bugün neredeyse tamamen kaybolmuş bir geleneği hatırlatarak, "Gökçeören, Misi, Gümüştepe gibi manav köylerinde gelini ata bindirir, damadın evine öyle götürürlerdi. Aynı köy içinde bile at üstünde gelin alayı yapılırdı" ifadelerini kullandı.

"NEREDE O ESKİ DÜĞÜNLER?"

Muhtar Süleyman, hem kültürün hem de insanların sosyalliğinin değiştiğini söyleyerek, "Geçmişte düğün bir şenlikti. Mahalle, köy bir araya gelir; herkesin emeği olurdu. Şimdi bir salon tutuluyor, iki saatlik program... Nerede o eski bayramlar, nerede o eski düğünler diyoruz artık" dedi.

"EKONOMİK ŞARTLAR GENÇLERİ ZORLUYOR"

Günümüzde düğünlerin azalmasının en büyük nedeni ise ekonomi olduğunu belirten Süleyman bu konuda şu ifadelere yer verdi.

"Kesinlikle ekonomik sebepler. Düğün salonu fiyatları uçtu. Takı yükü var, masraf çok. Gençler artık borca girmek istemiyor. Çoğu sadece nikâh yapıp geçiyor."

Kendi ailesinden örnek veren muhtar, nişan masrafının bile çoğu zaman aileleri zorladığını anlattı.

"Geçen sene kendi kızım için bile 'Nişan yapmayalım kızım' dedim. Düğün salonu masrafları çok ağır. Eskiden böyle değildi."

"GELENEKLER SADECE ANILARDA KALDI"

Süleyman'a göre değişen sadece mekân değil, kültürün kendisi. Dayanışmanın bittiğini söyleyen Süleyman, "İmece bitti, sokak bitti. Bugünün düğünleri artık geçmişin ruhunu taşımıyor. Bursa düğünleri 40 yılda tamamen başka bir şeye dönüştü" şeklinde konuştu.