Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi AÇILDI

UNESCO’nun 2003 de yürürlüğe aldığı ve Ülkemizin 2006 ‘da taraf olduğu, Somut Olmayan
Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ne göre ;
Somut olmayan kültürel miras; toplulukların, grupların, bazen bireylerin kültürel mirasları
olarak tanımladıkları, uygulamaları, temsilleri, anlatımları, bilgileri ve becerileri ile bunlarla
ilgili araç gereç ve kültürel mekânlarında içinde bulunduğu unsurlar şeklinde tanımlanır.
Somut olmayan kültürel miras bir anlamda insanlığın kuşaktan kuşağa aktardığı, aktararak
yaşattığı, ortak belleğidir. SOKÜM beş ana başlıkta derleniyor.

1– Sözlü anlatımlar ve sözlü gelenekler,
2– Gösteri sanatları,
3– Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve festivaller,
4– Halk bilgisi, evren ve doğa ile ilgili uygulamalar
5– El sanatları geleneğidir.
Kültür, bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği tüm somut ve somut olmayan
değerlerdir. Bu değerler nesilden nesile aktarılarak birikir. Ortaya çıkan değerler yöresel
kültürü, bölgesel kültürü ve nihayetinde ulusal kültürü oluşturur.
Söz konusu kültürel birikimin korunması, tanıtılması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara
aktarılmasını sağlayan en önemli kurumlardan biri de müzelerdir. Böylelikle müzelerin
toplumu ortak bir paydaya toplayan ve kültürel birlikteliği sağlayan mekânlar olma yönü
ortaya çıkmaktadır.
Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM),
Müzeleri : Toplum adına eserlerin korunduğu, Kültür örnekleri ve eserlerin geleceğe
taşınmasının teminatı, katılımcı, şeffaf ve her kesime değer veren, , geçmiş ve geleceği
değerlendiren ve bu yönde aktif çalışan, “Müzeyi toplumun ve toplumun gelişiminin
hizmetinde, halka açık, eğitim ve inceleme amacı için çevresini ve insanlığın somut ve somut
olmayan kültürel mirasını toplayan, koruyan, araştıran, paylaşan ve sergileyen, kâr amacı
gütmeyen, sürekliliği olan bir kurum” olarak tanımlıyor.

SOKÜM müzeleri; halkın somut olmayan kültürel miraslarını tanıtmak, yaşatmak ve
gelecek kuşaklara aktarmak amacı ile kurulan kurumlardan biridir. SOKÜM müzelerinin
topluluk katılımına ve deneyime öncelik verdiği, sergileme özellikleriyle diğer müze
türlerinden ayrıldığı ve uygulama açısından somut olmayan kültürel mirasın yaşatılarak
korunmasına katkı sağladığı bilinmektedir.
SOKÜM müzeleri sadece eser izlenen yerler değil, toplumu birleştiren ve çeşitli kültürel
etkinliklerin gerçekleştiği, pasif öğrenmeden çıkarak aktif öğrenme şeklinin tercih edildiği,
uygulamaların yapıldığı yerlerdir. Bu müzelerde eğitim ve öğrenme Türkiye’de okul dışı
öğrenme ortamları kapsamında değerlendirilmektedir.

BURSA SOKÜM MÜZESİ
Bursa SOKÜM Müzemizde Somut olmayan kültürel mirasın beş alanını da kapsayan
bölümler bulunmaktadır. Müzemizde, canlı performanslar, atölye çalışmaları, eğitim
programları ve uygulamalı örnekler kullanarak somut olmayan kültürel mirasın canlı bir
şekilde yaşatılması amaçlanmaktadır.
Ayrıca toplumda Somut olmayan kültürel mirasın korunması konusunda farkındalık
yaratmak, kültür mirası taşıyıcıları ile gençleri ve çocukları buluşturmayı ve böylece
kuşaklararası aktarımı desteklemeyi hedeflemekteyiz. Bu açıdan bağlamsal bir sunum ile
ziyaretçilerin müzedeki bütün süreçlere katılması ve Somut olmayan kültürel mirasın farklı
unsurlarını uygulamalı şekilde deneyimlemesi sağlanacaktır.
Müzemizde, Somut olmayan kültürel mirasın beş başlığıyla uyumlu olarak
Ihlamur baskı, Ebru sanatı , Çini ,İpek dokuma, Ahşap Oyuncak, Ahşap baston, Ahşap
Gramafon yapımı, İğne oyası, koza işleme takı yapımı, sepet yapımı gibi el sanatları
uygulamalarının gerçekleştirildiği Çok Amaçlı Atölye;
Karagöz- Hacivat ve kukla gösterimlerinin yapıldığı Gösteri Sanatları Atölyesi
Halk mutfağı geleneklerinin uygulandığı mutfak.
Sözlü kültürün hikâyeleriyle birlikte aktarıldığı ve geleneksel sohbet toplantılarının
gerçekleştirildiği Muhabbet Odası
insan yaşamındaki doğum,nişan, evlilik, sünnet, askerlik gibi geçiş dönemlerinin uygulamalı
olarak aktarıldığı Yaşam Kültürü Odası
Anadolu masallarının, Nasreddin hoca ve Temel başta olmak üzere fıkraların anlatıldığı ve
katılımcıların da kendi masallarını ,fıkralarını anlattığı Masal Odası
Ayrıca müzenin bahçesinde halk takvimi, halk mutfağı, halk hekimliği ile ilgili uygulamaların
anlatıldığı, Geleneksel kutlamaların ve geleneksel çocuk oyunlarının katılımlı bir şekilde
gerçekleştiği bölümler bulunmaktadır. Bu bölümler hikâyeleri ile birlikte aktarılacak ve çeşitli
canlandırmalarla ziyaretçilere sunulacaktır.
Müzemizin temel hedef kitlelerinden birisi ilköğretim öğrenci grupları olacaktır. Özellikle
bu hedef kitleye yönelik uygulamalara ağırlık verilecektir. Ayrıca müzede kültürel miras
eğitiminin yanı sıra, çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlayacak uygulama
ve atölye çalışmalarına da yer verilecektir..
Türkiye deki SOKÜM Müzeleri :
1- 2005 de ilk SOKÜM müzesi Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Uygulama ve Araştırma
Merkezine kurulmuştur.
2- 2013 yılında Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi 2005 de kurulan ilk
müzeyi bünyesine alarak ziyarete açılmıştır.
3- Kahramanmaraş Dulkadiroğlu Belediyesi Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi
(2019)da kurulmuştur.(Son Depremde hasar görmüş şu an kapalıdır.)

Somut Olmayan Kültürel Mirasla İlişkili Müzeler :
1-Ank./Beypazarı Yaşayan Müze (2007),
2-Ordu /Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi (2013),
3-Bursa Yaşam Kültürü Müzesi (2018),
4- Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Kapadokya Yaşayan Miras Müzesi (2019),
5- Sinop /Boyabat Yaşayan Kültürel Miras Müzesi (2020)’dir.
2023 itibariyle, Dünyada 140 ülkede 677 Soküm var. Çin 43, Fransa 26, Türkiye 25, İspanya
23 , Japonya 22, Kore 22 mirasa sahiptir.
Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanterimizde ise 326 genel unsurumuz
bulunmaktadır. (İl envanterleri/ yerel uygulamalar dahil genel toplam kayıt sayısı 1395 dir.)

Değerli konuklar,
Bursa Soküm Müzesi Bursa’nın 23. Müzesi, Türkiye’de kurulan 4.Soküm müzesidir. Faal
olan 2.SOKÜM Müzesidir. Diğer Soküm Müzelerimize göre bazı özelliklere sahiptir.
1-Kapalı ve açık alan büyüklüğü bakımından Ülkemizin en büyük SOKÜM müzesidir.
2-Müzemizde SOKÜM’ ın 5 Alanında 10 ayrı faaliyet uygulanmaktadır.
3-Kültürel Miras taşıyıcı sayısı bakımından ülkemizin en zengin SOKÜM Müzesidir.
4-SOKÜM müzeleri ve Bursa’mızdaki 23 müze içersinde ilk defa bir STK tarafından kendi
üyeleri ile imece usulüyle kurulan bir müze’dir.
5.000 yıla dayanan Türk kültürünün, Anadoluda yaşamış medeniyetlerin, Osmanlı
İmparatorluğumuzun geniş coğrafyalardan taşıdığı kültürler ile birleşmesiyle bugüne
aktarılan çok zengin ve değerli kültür mirasımızın korunmasına ve geleceğe aktarılmasına
hizmet edecek Müzemizin Misi Köyümüze ,Bursa’mıza ve Ülkemize hayırlı olmasını diliyorum.

TEŞEKKÜR
Bu Kültür ve Sanat Merkezinin CUMHURİYET’ imizin kuruluşunun 100. ve Derneğimizin
kuruluşunun 25.yılında Bursa’mıza, Ülkemize kazandırılmasında hiç süphesiz teşekkür borçlu
olduğumuz kişiler ve kurumlar var. Huzurunuzda onlara derneğimiz adına teşekkür etmek
istiyorum,
1-Öncelikle SOKÜM Müzesi oluşumu için çok uygun olan bu Koruma Kurulu tescilli yapının
Derneğimize tahsisini sağlayan Nilüfer Belediyemize, çok değerli Başkanımız Sn.Turgay
ERDEM Beye ve çok değerli Belediye meclis üyelerimizin tümüne teşekkür ediyoruz.

2-Tescilli yapımızın fonksiyon değişikliği projesini yapan ATABEK mimarlık ofisi müellif
mimarlarımız Aysel ve Kaan ATABEK dostlarımıza, Mimar üyelerimiz Ayla EFE ve Neşe
DEMİRÖZ hanımlara,
3- Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulumuz adına Sn.Erdal ÇETİNDAĞ Müdürümüze.
4- İl Kültür ve Turizm Müdürümüz Sn, Dr.Kamil Özer beye ve Bursa Müze Müdürümüz Sn.
Çiğdem Durakoğlu hanıma ,
5- Müze kurulma sürecinde oluşturduğumuz SOKÜM Müze komisyonumuzda görev alan
bilgilerini bize sunan, Sn.Prof.Dr. Hülya TAŞ hocamıza, Avrupa Müze Akademisi Türkiye
Temsilcisi ve Müze Kuratörü Sn, Ahmet ERDÖNMEZ Beye, Halkbilimci ve Folklor
araştırmacısı Sn, Zedal KONDAKÇI hanıma, Teşekkür ediyoruz.
6- Ayni yardımları ile destek veren üyelerimiz ve iş dünyamızdan,
UZAY Yüzey Kaplama A.Ş.-Zarif AYÇA GÜLER hanıma, GÜMÜŞ ENERJİ- Mustafa GÜMÜŞ, UTT
Ltd.Şti- Recep TOPÇU , EVKE Mimarlık- Murat EVKE, Uludağ içecek A.Ş- Mehmet ERBAK,
Yılmaz Şirketler Gurubu-Aydın YILMAZ, PENELOP Tekstil- Serdar ACUR, ALPAŞ
MÜHENDİSLİK- Gürsal ÖZÇELİK, İNOKSAN A.Ş- Vehbi VARLIK, REİSOĞLU Tekstil- Sait
YILMAZ, ERBOL SPOR TESİSLERİ-Ergün ELİBOL, , Dizi Mimarlık- Cem TUHAN, MBM İnşaat-
Mahmut DEMİRÖZ, Diş Hekimi Tahsin BULUT Beylere Teşekkür ediyoruz.
7- Emekleri ve eşya bağışları ile katkı koyan üyelerimiz ve dostlarımız,
Kuruluş koordinatörümüz Oya BOZKURT, Osman ŞAHİN, Şebnem TUNA, Nilay ONART, Kasım
UZUNÖZ, Nuran PİLİÇER, Taner ÖZER, Ayla EFE, Neşe DEMİRÖZ, Zübeyde KOCABAY, Sema
ADALI, Haluk Cömertel, Şerif BORAN, İnci KOYUNCU, Pervin KARAÇAM, Dilek SERTKAYA,
U.Üniv.Güzel Sanatlar Fak.KARAKUM Öğr.Görevlileri İbrahim ÖZTAHTALI ve Nevzat ÇİFTÇİ
DOĞUŞ MATBAASI-Ahmet HOCAOĞLU, Gülsüm ANAFARTA arkadaşlarıma ve 13.DÖNEM
Y.KURULU ÜYELERİMİZE, teşekkür ediyoruz..
8- Nakdi yardımları ile destek veren üyelerimiz,
BARAN MÜH.-Yücel BARAN, BURKON -Hasan EKER, Denizhan SEZGİN, AYDEMİR METAL-Hayri
AYDEMİR, Eczacı -Hakan KALIN, arkadaşlarıma teşekkür ediyoruz.
Derneğimiz misafir ve ziyaretçileri için arsasını otopark olarak kullanımımıza sunan değerli
komşumuz CASA MİSİA Turistik Tesisler sahibi Sn.Muhsin Bey’e çok teşekkür ediyoruz.
Son olarak Bugün bizleri yalnız bırakmayan Bursa Dostluk Gezeğimize , Değerli sanatçımız
Emel ÖRGÜN ve Ekibine, Sunucumuz Elif HANOĞLU’na ,tüm katılımcılarımıza, ve Bu
müzenin tamamlanmasında katkı koyan Tüm kesimlere teşekkür ediyorum.