Dünya kavruluyor! 2050'de bekleniyordu...

Avrupa'da etkisini artıran sıcak hava dalgaları, iklim uzmanlarını endişelendirdi. Avrupa Birliği'ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin son verilerine göre, kıta genelinde Haziran ayı sıcaklıkları 1991-2020 ortalamasının 1,10 derece üzerine çıkarak 18,46 dereceye ulaştı. Bu, Avrupa tarihinde kayıtlara geçen en sıcak beşinci Haziran oldu. Ancak asıl dikkat çekici olan, geleceğe dair iklim tahminlerinin bugünlerde yaşanıyor olması.

TAHMİNLER ERKENDEN GERÇEKLEŞTİ

Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) 2015 yılında yaptığı 2050 yılına yönelik sıcaklık projeksiyonları bazı bölgelerde 2025'e gelinmeden gerçekleşti. Örneğin, 2050 yılında İspanya'nın Huelva kentinde 43 derece sıcaklık beklenirken, bu yılın Haziran ayında termometreler 46 dereceyi gösterdi. Fransa'nın Agen, Strazburg, Paris, Lyon ve Nimes kentleri için 2050'de öngörülen sıcaklıklar da şimdiden aşıldı ya da eşiğine geldi.

FRANSA ALARMA GEÇTİ

Fransa'da Haziran ayının son günlerinden bu yana etkili olan sıcak hava dalgası nedeniyle Meteo France, 16 vilayette kırmızı, 68 vilayette turuncu sıcaklık alarmı verdi. 1 Temmuz itibarıyla ülkede sıcaklıklar 40 derecenin üzerine çıkarken, gece saatlerinde bile 20 derecenin altına düşmedi. Aşırı sıcak nedeniyle en az iki kişi hayatını kaybetti.

TÜRKİYE'DE ETKİ ALTINDA

Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Murat Türkeş, Avrupa ve Akdeniz genelinde sıcaklık artışlarının giderek hızlandığını vurguladı. Türkeş, Türkiye'nin de yaklaşık iki hafta önce başlayan yeni bir sıcak hava dalgasının etkisi altına girdiğini ve bu dalgaların süresinin ve şiddetinin giderek arttığını belirtti.

'1,5 DERECE SINIRI AŞILDI'

Prof. Türkeş, küresel ısınmanın artık sadece sanayi öncesi döneme göre 1,5 derece sınırında değil, bu eşiğin neredeyse her ay aşıldığı bir düzene geçildiğini söyledi. "Yaklaşık 30 yıl önce 2050 için yapılan öngörüler, bugünden yaşanır hale geldi," diyen Türkeş, özellikle kentlerde "kentsel ısı adası" etkisinin bu süreci daha da hızlandırdığını kaydetti.

DENİZLERDE GELİŞME RİSKİ ARTIRIYOR

Sıcak hava dalgaları yalnızca karada değil, denizlerde de etkili oluyor. Türkeş, deniz suyu sıcaklıklarının 2 ila 5 derece arttığını ve bunun karasal sıcaklıklar üzerinde kalıcı etkiler yarattığını vurguladı. Denizel sıcak hava dalgalarının uzun vadede kıyı kentlerinde kuraklık, buharlaşma artışı ve tarımsal verim kaybı gibi sonuçlara yol açabileceği uyarısında bulundu.

Uzmanlara göre artan sıcaklık ve kuruyan hava, orman yangınlarını da tetikliyor. Prof. Türkeş, Avrupa, ABD ve Türkiye'nin yaz aylarında yangın riskiyle karşı karşıya olduğunu, özellikle rüzgarlı ve nem oranı düşük havalarda bu riskin katlanarak arttığını ifade etti.

VATANDAŞLARA SAAT UYARISI VERİLDİ

Sıcaklıkların sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine de dikkat çeken Türkeş, özellikle yaşlılar, çocuklar, kronik hastalığı olan bireyler ve hamilelerin 11.00-17.00 saatleri arasında dışarı çıkmaması gerektiğini söyledi. Hafif, açık renkli giysiler, bol su tüketimi ve gölgede kalmanın hayati önemde olduğunu belirtti.