Dünyanın en güçlü para birimine Rub rublesi damga vurdu

Uzun süredir devam eden bir savaşın, düşen petrol fiyatlarının, sert yaptırımların ve yokuş aşağı giden bir ekonominin ortasında Rusya'nın rublesi yükseliyor.Hatta Bank of America'ya göre yüzde 40'ın üzerinde kazançla bu yıl şu ana kadar dünyanın en iyi performans gösteren para birimi oldu.Rublenin 2025'teki çarpıcı yükselişi, para biriminin dramatik bir şekilde değer kaybettiği son iki yıldan keskin bir dönüşe işaret ediyor.

RUBLEYE GÜÇ VEREN ŞEY NE?

Piyasa gözlemcileri CNBC'ye yaptıkları açıklamada, rublenin gücünün yabancı yatırımcıların güvenindeki ani sıçramadan ziyade sermaye kontrolleri ve politikaların sıkılaştırılmasıyla ilgili olduğunu söyledi. Dolardaki zayıflık ise ek bir bonus olarak geliyor.Wells Fargo'da uluslararası ekonomist ve döviz stratejisti olan Brendan McKenna, rublenin yükselişi için üç neden sıralıyor.Kenna "Merkez bankası faiz oranlarını nispeten yüksek tutmayı tercih etti, sermaye kontrolleri ve diğer döviz kısıtlamaları biraz sıkılaştırıldı ve Rusya ile Ukrayna arasında bir barış bulma konusunda bazı ilerlemeler ya da ilerleme girişimleri oldu." dedi.

RUSYA'NIN FAİZ ARTIRIMI BAŞARILI OLDU

Rusya Merkez Bankası, yüksek enflasyonu kontrol altına almak için kısıtlayıcı bir tutum sergileyerek yurt içi faiz oranlarını yüzde 20'de tuttu ve kredileri sıkılaştırdı.Sektör gözlemcileri, yüksek borçlanma maliyetlerinin yerel işletmeleri mal ithal etmekten caydırdığını, bunun da Rus işletmeler ve tüketiciler arasında döviz talebini azalttığını söyledi.Renaissance Capital'de ekonomist olan Andrei Melaschenko, zayıf tüketim nedeniyle yerel ithalatçıların döviz talebinde bir düşüş olduğunu söyledi. Bu düşüş, bankaların dolar ya da yuan almak için ruble satmasına gerek kalmaması nedeniyle rubleye destek sağladı.Moskova merkezli ekonomist, 2025'in ilk çeyreğinde, ithalat vergilerindeki artış beklentisiyle geçen yılın ikinci yarısında aktif olarak ithal edilen tüketici elektroniği, otomobil ve kamyonlarda "aşırı stoklama" olduğunu söyledi.Melaschenko, tüketici faaliyetlerindeki soğumanın öncelikle Rusya'nın ithalatının önemli bir bölümünü oluşturan dayanıklı tüketim malları sektöründe yaşandığını söyledi.

RUBLE SATMAYA İHTİYAÇ DUYMUYORLAR

Ayrıca, Rus ihracatçıların dolar ödemelerini rubleye çevirmeleri gerekiyor ve bu da para birimine olan talebi artırıyor.Öte yandan ithalatçılar yabancı mal alımını azalttı ve bu nedenle dolar cinsinden ödeme yapmak için ruble satmaya ihtiyaç duymuyorlar.Rus hükümeti büyük ihracatçıların yabancı kazançlarının bir kısmını ülkeye geri getirmelerini ve yerel piyasada ruble ile değiştirmelerini şart koşuyor. Analistler, özellikle petrol endüstrisinin yabancı kazançlarını tekrar rubleye dönüştürdüğünü söyledi.Rusya Merkez Bankası verilerine göre, ocak ve nisan ayları arasında Rusya'nın en büyük ihracatçılarının döviz satışları 42,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam ocak ayından önceki dört aya kıyasla neredeyse yüzde 6'lık bir sıçrama anlamına geliyor.

HANKE: PARA ARZI DARALDI

Johns Hopkins Üniversitesi'nde uygulamalı ekonomi profesörü olan Steve Hanke, Merkez Bankası'nın para arzını daraltmasının da rubleyi desteklediğini söyledi.Wells Fargo'dan McKenna, ABD Başkanı Donald Trump'ın seçilmesinin ardından Ukrayna ile Rusya arasında bir barış anlaşması yapılacağına dair umutların da bir miktar iyimserliğe yol açtığını söyledi.Rusya'nın ekonomiye yeniden entegrasyonuna ilişkin beklentiler, para biriminin gücünü bir ölçüde destekleyen sermaye kontrollerine rağmen, ruble cinsinden varlıklara bir miktar sermaye akışını teşvik etti.

RUBLEDE RALLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR Mİ?

Rublenin mevcut gücüne rağmen analistler bunun sürdürülebilir olmayabileceği konusunda uyarıyor. Rusya'nın ihracat ekonomisinin önemli bir ayağı olan petrol fiyatları bu yıl önemli ölçüde düştü ve bu da döviz girişleri üzerinde baskı yaratabilir.Melaschenko, "Rublenin maksimum seviyesine yakın olduğuna ve yakın gelecekte zayıflamaya başlayabileceğine inanıyoruz. Petrol fiyatları önemli ölçüde düştü, bu da ihracat gelirlerinde ve döviz bileşeninin satışında bir azalmaya yansıyacaktır." dedi.Rusya ve Ukrayna arasındaki barış görüşmelerinde son dönemde somut bir gelişme yaşanmamış olsa da McKenna, somut bir barış anlaşmasının, para birimini destekleyen döviz kısıtlamaları gibi kontrollerin kaldırılabileceği için rublenin gücünü aşındırabileceğini de kaydetti.McKenna, "Ruble, özellikle bir barış ya da ateşkes sağlanırsa, ileriye dönük olarak oldukça hızlı bir şekilde satılabilir." ifadesini kullandı.Kenna "Bu senaryoda, sermaye kontrolleri muhtemelen tamamen kaldırılır ve merkez bankası faizleri oldukça hızlı bir şekilde düşürebilir." diye ekledi.