Suyu tükenecek ilk şehir belli oldu

Afganistan'ın başkenti Kabil, dünyada yeraltı su kaynakları tamamne tükenmek üzere olan ilk şehir olma yolunda hızla ilerliyor. Uluslararası insani yardım kuruluşu Mercy Corps tarafından yayımlanan yeni rapor, kentin su kıtlığında geri sayımın başladığını bildiriyor.

KUYULAR KURUYOR, GÖÇ YAKLAŞIYOR

Kabil'de içme suyu ihtiyacının büyük kısmı yeraltı kuyularından karşılanıyor. Ancak bu kuyuların yaklaşık yarısı şimdiden kurudu. Şehir her yıl doğanın yenileyebileceğinden 44 milyon metreküp daha fazla su kullanıyor.

Bu eğilim devam ederse uzmanlar, 2030 yılına kadar tüm yeraltı su kaynaklarının biteceği uyarısını yapıyor. Bu da 7 milyonu aşkın nüfuslu şehir için varoluşsal bir tehdit anlamına geliyor.

Mercy Corps'un Afganistan Direktörü Dayne Curry, durumu şöyle özetliyor:

"Su yoksa hayat da yoktur. İnsanlar göç etmek zorunda kalır. Bu kriz uluslararası toplumun görmezden gelemeyeceği kadar büyük."

KALAN SU DA ZEHİRLİ; SAĞLIK KRİZİ KAPIDA

Kabil'deki su sorunu yalnızca kuraklıkla sınırlı değil. Rapora göre mevcut yeraltı suyunun yüzde 80'i sağlıksız. İçme sularında kanalizasyon atıkları, yüksek tuzluluk ve arsenik gibi zehirli maddeler tespit edildi. Bu durum, başta çocuklar ve yaşlılar olmak üzere milyonlarca insan için ciddi bir sağlık tehdidi oluşturuyor.

FİYATLAR UÇTU, HALK BORÇ BATAĞINDA

Artan kıtlık, suya erişimi hem zorlaştırıyor hem de pahalı hale getiriyor. Afganistan'da bir çok hane, gelirinin yüzde 30'unu suya harcıyor. Özel şirketler ise suyu çıkarıp yüksek fiyatlarla satarak krizi fırsata çeviriyor.

Başkent Kabil'in Khair Khana bölgesinde yaşayan öğretmen Nafiza, yaşadıklarını şöyle anlatıyor:

"Eskiden 10 günlük suya 500 Afgani (yaklaşık 280 TL) ödüyorduk. Şimdi bu rakam 1000 Afgani'ye (yaklaşık 560 TL) çıktı. Yoksul ailelerin bu yükü taşıması mümkün değil."

TALİBAN SONRASI DESTEKLER KESİLDİ

Öte yandan Taliban'ın 2021'de yeniden iktidarı ele geçirmesinden bu yana uluslararası yardım fonlarnıın büyük bölümü kesildi.

Birleşmiş Milletler (BM), bu yıl için 264 milyon dolarlık su ve hijyne yardımı ihtiyacına karşılık, yalnızca 8.4 milyon dolar kaynak harcadı.ABD ise USAID aracılığıyla sağladığı finansmanın yüzde 80'inden fazlasını geri çekti.

Bu gelişmeler, ülkedeki su krizini daha da derinleştirdi.