Çanakkale Şehitlik Abidesi

Dünya tarihini yeniden yazan, bu toprakların en anlamlı direnişlerden birisi olan Çanakkale Şehitler Abidesi'nin bilinmeyen öyküsünü sizler için derledik.

Çanakkale Şehitler Abidesi nasıl inşa edildi?
Destanın sembolü Çanakkale Şehitler Abidesi, I.Dünya Savaşı sırasında hayatını kaybeden 253.000 Türk askerinin anısına Gelibolu Yarımadası'nda ve Çanakkale Boğazı'nın Morto Koyu önündeki Hısarlıktepe üzerine inşa edilmiştir.

Savaştan sonra müttefik güçler, o topraklarda can veren askerleri adına farklı anıtlar yaptırdılar. Türkiye’de bir anıt yaptırmıştı, fakat diğer anıtlara nazaran anıt daha küçük boyutlardaydı. Anıtlarla alakalı durumu Atatürk’e anlatırlar. Gazi Mustafa Kemal ise bütün anıtlardan daha görkemli bir anıt yapılması için talimat verir ve Abide’nin yerini dahi tarif eder.

Atatürk anıt için verdiği talimatta şöyle demiştir: ‘’Anıt Ege Denizi ile Marmara denizinin birleştiği bir noktada, boyu da 40-45 metre yüksekliğinde olsun ve Boğaz’dan geçen herkes görsün!’’

Ekonomik sorunlar sebebiyle anıtın inşaatı bir türlü başlayamaz ve ne yazık ki Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün anıtı göremeden ebediyete intikal eder.

Türk milletinin birlik ve beraberliğini, yenilmezliğini ve 253 bin şehidinin simgesi olan anıtın projesi 1944 yılında açılan bir yarışmanın sonucuyla belirlenir.

Anıt yeri olarak önce Alçıtepe planlara dahil edilir ancak arazinin bozuk ve denize de bir hayli uzak olması sebebiyle buradan vazgeçilir. Daha sonra anıtın inşası için Hisar Burnu’nda karar kılınır. Çanakkale Şehitler Abidesi’nin yapımına 1952’de karar verilir ve temeli de 19 Nisan 1954 yılında atılır. Yine ekonomik nedenlerle Şehitler Abidesi’nin inşası birkaç defa durma noktasına gelir.

Takvimler 15 Mart 1958’i gösterdiğinde anıtın sadece gövde kısmı tamamlanabilmiştir. Yapımı yavaşlayan anıtın inşaatının tamamlanabilmesi için özel bir gazete devreye girer ve aylarca süren kampanya sonrasında yeterli para toplanır. 20 Ağustos 1960 yılında en büyük gurur kaynaklarımızdan birisi olan Çanakkale Şehitler Abidesi açılır.

Çizimi mimarlar Doğan Erginbaş, İsmail Utkular, Feridun Kip tarafından yapılan Abide’yi projelendiren, mühendis ise Ertuğrul Barla'dır. Anıtın hemen yanında Mehmetçik Anıtı ve Türk Şehitliği de bulunmaktadır.

Çanakkale Şehitler Abidesi’nin sembolik anlamı nedir?
Dört büyük sütunun üzerine oturtulan abide, Türk milletinin sağlam temellere dayandığı ve yıkılmaz olduğu anlamını taşımaktadır.

Abidiye uzaktan bakıldığında da Mehmetçik’in M harfi şekli gözükür ve anıtın tavanına mozaikten Türk bayrağı işlenmiştir.

Abidenin dört ayağında, sekiz adet rölyef bulunmaktadır. Denize bakan rölyeflerin dört tanesi deniz savaşlarını, karaya bakan dört tanesi ise kara savaşlarını anlatmaktadır. 2005’te restorasyondan geçen anıt, 2007’de bulunduğu alana yeni Şehitlik inşa edilerek son şeklini almıştır.

Çanakkale Şehitler Abidesi’nin çevresinde Sembolik Türk Şehitliği, Meçhul Asker Şehitliği, Yaralı Asker Anıtı, Rölyef, Mustafa Kemal Çanakkale’de Anıtı ve Türk Bahçesi bulunmaktadır.

ÇanakkaIe’de ortaya konuIan mücadeIe ve kazanıIan zafer eşsiz bir destandır. Bu destanı yazan MehmetçikIerimizi, gaziIerimizi ve aziz şehitIerimizi rahmet ve minnetIe anıyoruz.