Türkiye, orman yangınları için riskli döneme giriyor

Orman Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, Türkiye’de bu yılın 1 Ocak - 16 Haziran döneminde toplam 778 orman yangını kayda geçti. Geçen yılın aynı döneminde bu sayı 927’ydi. Yangın sayısındaki yüzde 16’lık düşüşe karşılık, zarar gören alan miktarı da önemli ölçüde azaldı: 2 bin 194 hektardan 687 hektara gerileyerek yüzde 69’luk bir düşüş yaşandı.

Ancak yaz mevsiminin başlamasıyla birlikte tablo yeniden ciddiyet kazandı. 1-16 Haziran arasında çıkan 203 yangın, 385 hektarlık orman alanının zarar görmesine neden oldu. Geçen yıl aynı dönemde ise 311 yangında 1.773 hektar ormanlık alan etkilenmişti.

HAVA KOŞULLARI EN KRİTİK ETKEN

İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi ve uzaktan algılama uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, orman yangınlarının oluşumunda ve yayılmasında hava şartlarının başlıca belirleyici olduğunu vurguladı. Özellikle 30°C’nin üzerindeki sıcaklıklar, yüzde 20’nin altındaki nem oranları, uzun süren kuraklık ve 11 günü aşan yağışsız dönemlerin yangın riskini ciddi biçimde artırdığını ifade etti.

Tağıl, rüzgarların da bölgelere göre yangınların seyrini değiştirdiğine dikkat çekti. Karadeniz’de lodos, Akdeniz’de poyraz, Ege’de ise her iki rüzgarın da etkili olması, alevlerin hızla yayılmasına zemin hazırlıyor.

AVRUPA'DA YANGINLAR ALARM VERİYOR

Tağıl’a göre, Avrupa bu yıl yangın sezonuna erken ve şiddetli başladı. Copernicus Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi verilerine göre, kıta genelinde 955 büyük çaplı yangın meydana geldi. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50’nin üzerinde artış anlamına geliyor. Şu ana kadar yaklaşık 176 bin hektar ormanlık alan küle döndü. Bu miktar, son 19 yılın ortalamasının üç katı, 2023'teki kaybın ise iki katından fazla.

DOĞU AKDENİZ VE GÜNEYDOĞU'DA YANGIN TEHLİKESİ YÜKSEK

Türkiye için hazırlanan yangın hava indeksi anomali haritası, 17-23 Haziran haftasında özellikle Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çok yüksek yangın tehlikesi gösteriyor. Kuraklık ve düşük nem koşulları, bu bölgelerde en küçük bir kıvılcımın bile büyük çaplı yangınlara dönüşme riskini artırıyor.

Tağıl, özellikle Ege ve Akdeniz kıyılarında geniş alanlara yayılan yangına duyarlı kızılçam ormanlarının da riskin büyümesine neden olduğunu belirtti. Haziran ayının ikinci yarısından itibaren ülke genelinde sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyredeceği tahmin ediliyor. Bu durumun yangınların sıçrama ve yayılma hızını ciddi şekilde artıracağı öngörülüyor.

"2025, ZORLU BİR YANGIN SEZONU OLABİLİR"

Prof. Dr. Tağıl, yangın sayısının şu an Avrupa düzeyinde olmasa da, iklim ve arazi koşullarının kötüleşmesiyle Türkiye’nin hızla alarm seviyesine yaklaşabileceğini söyledi. Günlük yangın risk haritaları ve sezonluk tahminlerin 2025 için yoğun ve zorlu bir yangın sezonuna işaret ettiğini belirten Tağıl, bu artışın temelinde iklim değişikliği, artan sıcak sezon süreleri, kontrolü zor kırsal alanlar ve ormanlara yakın yeni yerleşimlerin bulunduğunu dile getirdi.

“Bütün bu yapısal sorunlar, yangınların daha kolay yayılmasına ve etkilerinin daha yıkıcı olmasına neden oluyor” uyarısında bulunan Tağıl, yangınla mücadelede erken uyarı sistemleri ve toplumsal farkındalığın her zamankinden daha önemli hale geldiğini vurguladı.