Bahri Şarlı; ‘Esnafı Alnından öpmek gerek…’!

PINAR YENİYİĞİT RÖPORTAJI

Çalışma yaşamındaki yol haritasında ilke edindiği prensipleri örnek aldığım ender kimliklerdendir O…

Her koşulda sıkı çalışır,  projeler üretip hızla yaşama geçirmekten de asla vazgeçmez.

.En zor şartlarda dahi pozitif düşünüp, sürekli araştırıp, çözüm üretmeyi başarabilenlerdendir Bursa Esnaf Kefalet Kooperatifi Başkanı ve TESKOMB Genel Başkan Vekili Bahri Şarlı…!

Diyeceğim odur ki;

Başkanlığını yürüttüğü Kuruma, ortaya koyduğu şeffaf yönetim anlayışı İle ‘Türkiye’nin En Başarılı Kooperatifi’ konumunu kazandıran Bahri Şarlı’da sadece çok çalışmak değil, verimli çalışabilmenin de çok büyük bir kazanım olduğunun en belirgin özelliklerini gözlemleyebilirsiniz…

İşi gücü- varı yoğu;

 Esnafın sorunlarına çözüm üretip onları kalkındırabilmek için her daim çabalamaktır Bahri Başkan’ın…

Ne yapıp eder;  olmazları oldurur…Esnaf camiasında yıllar önce devraldığı bayrağı, uzman ekibiyle birlikte en yüksek seviyeye taşıyan esnaf ve sanatkârın koşullarının daha iyi seviyelere çıkarılması için yoğun emek sarf eden Başkan Şarlı, naif duruşu ve pozitif kimliği ile başkanlığını yürüttüğü camiada çok sevilip, sayılır…

Esnafın Babası, Ağabeyi, Dostu, Arkadaşıdır O…

Kooperatiflerin ve üst kuruluşlarının yapılanmasında nereden nereye gelindiğini dünyadan örneklerle çok çarpıcı rakamlar vererek sadece 5N1K’ya açıklayan Başkan Şarlı ile söyleşimizde  2022 yılı ekonomisine dair öngörülerini ve esnafın içinde bulunduğu tablo ile beklentilerini uzun uzadıya konuştuk… 

“*Avrupa’da esnaf kredi çektiğinde ödeyemezse devlet-kooperatif-banka ortada kalan borcu paylaşıyor. Türkiye’de ise kooperatifler esnafın borcunun yüzde 100’üne kefil.

*2021’in sonunda Bursa’nın kullandırdığı kredi miktarı 2 milyar 815 milyon TL’ye çıktı. Takipte olan kredi rakamı ise 32 milyon 190 bin TL, yani yüzde 1,14…  Bu esnafın alnından öpmezsin de kimi öpersin…

*Türkiye’de ise 66 milyar 578 milyon TL, ödenmeyen rakam ise 972 milyon 868 bin yani yüzde 1,46… Avrupa’da yüzde 4’ün altı başarılı sayılıyor…” gibi mühim tespitler ve daha fazlasını tek tek bu röportajda anlatan  Başkan Şarlı ülkenin omurgası esnaf camiasını anlatırken manidar bir mesaja da vurgu yapıyor; 

“Eğer coronavirüs de ortadan kaybolursa Türkiye’yi kimse tutamaz. Esnafın yüzü gülerse, Türkiye’nin yüzü güler”

İşte Bursa Esnaf Kefalet Kooperatifi ve 7. Bölge Birliği Başkanı, Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği TESKOMB Genel Başkan Vekili Bahri Şarlı’nın 5N1K suallerine verdiği mühim yanıtlar;

KEFALET KOOPERATİFLERİ BİR NİMET!

Geçmişten günümüze Türkiye ekonomisine dair bir değerlendirme yaparsanız neler söylersiniz Sn. Başkan?

18 Ocak tarihi itibarıyla Kooperatif Başkanlığı’nın 20’inci yılını, kooperatifçilikte ise 50’inci yılıma girdim. Esnaf kooperatiflerinin kuruluş amacı esnaf ve sanatkârın düşük faizle desteklenmesi. Burada sübvanse edilebilir bir kredi var ve bu sübvanseyi devlet karşılıyor. Bugüne kadar faizin yüzde 65’ini esnaf, yüzde 35’ini devlet karşılıyordu. Bugün geldiğimiz noktada ise yüzde 50-50… Günümüzde bir esnaf kredi çektiğinde ne kadar faiz ödüyorsa, aynı miktarda faizi devlet sübvanse ediyor. Neden? Esnaf ve sanatkâr ayakta kalabilsin diye… Kooperatif Birliği aracılığıyla Halkbank’tan kredi çekmek ile diğer bankalar arasında en az 3-4 kat fark var. Bizde normal bir kredinin vadesi 5 yıla, araç kredisi olursa 7 yıla, dükkân kredisi olursa 10 yıla kadar vade imkânı var. Kredilerin 3 ayda bir ödeme imkânı da var. Şartlarımız fevkalade güzel. Örneğin 10 yıllık bir kredinin 2 veya 3’üncü yılında krediyi kapatmak istediğinizde faiz de düşüyor. Esnafımız için kefalet kooperatifleri bir nimet…

KREDİNİN YÜZDE 100’ÜNE KEFİLİZ !

Esnaf Kefalet Kooperatifleri olarak esnafın aldığı kredinin yüzde 100’üne kefiliz. Esnaf kredisini ödeyemez ise bankanın muhatabı kooperatif oluyor. Avrupa’da ise sistem böyle değil. Orada esnaf borcunu ödeyemediği zaman kooperatif borcun sadece yüzde 30’unu ödüyor. Banka da yüzde 30’unu gerekli araştırmanın yapılmadığını belirterek ödüyor. Devlet de yüzde 30’unu karşılıyor. Sadece yüzde 10’luk bir kısmı esnafın ödemesi bekleniyor. Genel Başkanımız ile birlikte Avrupa Kredi Garanti Kuruluşu’nda da görevliyim. Oradaki dostlarımız, ‘Sizde askeri darbeler oldu, 15 Temmuz oldu, 12 Eylül oldu,  bu kadar badireler atlatıyorsunuz ve hala ayaktasınız. Bunu nasıl başarıyorsunuz?’ diyorlar.  Allah rahmet eylesin, Kasım Önadım, kooperatifçiliğe çok gönül vermiş bir isimdi. Ben de kendisiyle 25 yıl beraber çalıştım. O’nun çırağı olabildiysek ne mutlu bize. Kendisi Adalet Partisi’ndeydi, Bağ-Kur Kanunu ilk kez Meclis’te görüşülürken, partisindekiler bile ‘Bakkalın emeklisi mi olur?’ diyerek inanmıyordu.  

BUNUN DA MİMARI ATATÜRK’TÜR!

Kooperatifler Kanunu olmasaydı bu esnaf ne yapardı? Bunun da mimarı Atatürk’tür. Atatürk Kurtuluş Savaşı’ndan sonra İktisat Vekili Celal Bayar’a ‘Esnaf ve sanatkârın desteklenmesi için Halkbank’ın kurulması’ talimatını veriyor. Banka ilk kurulduğunda esnafa kredi veriyor ancak rantabl olmuyor. Ne zaman kooperatifler kurulmaya başlanıyor, işte o zaman bir kefalet sistemi gelişiyor. 1952’de kooperatifler kurulmaya başladıktan sonra hem banka büyüyor, hem kooperatifler, hem de esnaf büyüyor. Atatürk’ün öngörüsüyle esnaf tefecinin elinden kurtulmuştur. Türkiye genelinde 960 Esnaf Kefalet Kooperatifi var ve 32 Bölge Birliği ile teşkilatlanıyorlar. Bir de en üst çatı kuruluşumuz TESKOMB mevcut.

BAYRAK BİZDE!

Eğer Esnaf Kooperatifleri başarılı olmazsa, bizim elimizden bu görevler alınır. Biz görevimizde muvaffak olmaya mecburuz. Biz iddia sahibiyiz. ‘Bursa esnafına en büyük desteği sağlayacağız’ diyoruz. Esnaf da başarılarıyla bize mahcup olmuyorlar. Biz de bankaya, TESKOMB’a, hükümete mahcup olmuyoruz ve göğsümüzü gere gere, ‘Verdiğimiz krediyi tahsil ediyoruz’ diyebiliyoruz. Türkiye’de bulunan 960 kooperatif içerisinde yıllardır en çok krediyi kullandıran  Bursa Kooperatifi olarak biziz, bayrak bizde…!

Esnaf ile diyalogunuz çok samimi ve içten… iletişimdeki başarınızın sırrı nedir?

Bir anımı anlatayım o zaman;

Bir ortağımıza ödemelerinde problemler olduğu için kredi veremedik. Kendisi kooperatife geldi ve ona neden kredi verilemeyeceğini tane tane anlattım. O da, ‘Senin yerinde ben de olsam, bana kredi vermem’ demişti. Bizden bir esnafın kredi alabilmesi için, Esnaf Odası’na kayıtlı olması gerekiyor. Tabi ki Vergi Dairesi’ne kayıtlı olması şartı var. Bu şartları yerine getiren her esnaf bize müracaat edebilir.

BİZ NELERİ YAŞAMIŞIZ!

Kooperatif yönetimini devraldığınızda tablo nasıldı, şimdi durum nedir Sayın Başkan?

Ben, 2003 yılının başlarında Genel Başkan Vekili oldum. Bu göreve geldikten sonra da Türkiye’deki tabloyu daha net gördüm. Bursa’nın 2002 yılı sonunda kullandığı kredi miktarı 11 milyon 657 bin idi… Ödenmeyen rakam ise 757 bin, yani oran yüzde 6,49’du… Türkiye geneline baktığımızda kullanılan kredi miktarı 120 milyon lira. Ödenmeyen tutar ise 64 milyon 478 bin, yani oran ise yüzde 53,73…  2001 krizinde Anayasa atıldığı gün faiz oranı yüzde 250 idi. Şuan faizler çok diyoruz ancak biz neleri yaşamışız, neleri görmüşüz bu rakamla siz tahmin edin artık..!

AVRUPA’DA YÜZDE 4’ÜN ALTI BAŞARILI SAYILIYOR!

2021’in sonunda Bursa’nın kullandırdığı kredi miktarı 2 milyar 815 milyon TL’ye çıktı. Takipte olan kredi rakamı ise 32 milyon 190 bin TL, yani yüzde 1,14…  Bu esnafın alnından öpmezsin de kimi öpersin… Türkiye’de ise 66 milyar 578 milyon TL, ödenmeyen rakam ise 972 milyon 868 bin yani yüzde 1,46… Avrupa’da yüzde 4’ün altı başarılı sayılıyor. En başarılı Başkan plaketi aldığım zaman da ‘Bunu Bursa Esnafı adına alıyorum’ dedim. Esnafımla gurur duyuyorum.

BURSALI ESNAF KREDİ KONUSUNDA ŞANSLI

Kredi limitlerindeki değişiklikler hakkında neler söylersiniz?

Bursa’da kredi kullanan esnaf sayısı 34 bin, Türkiye’de ise 935 bin. Önceden 5 bin lira olan kredi limiti günümüzde 500 bin TL’ye yükseldi. Nakit kredi limiti 275 bin TL. Ancak bu ‘Herkese 275 bin TL kredi veriliyor’ demek değildir. Bursa’da ilçelerle birlikte 20, İstanbul’da 50 kooperatif var. 2021 yılı sonu itibarıyla Bursa’nın kullandığı kredi miktarı İstanbul’un kullandığı kredinin yüzde 85’ine tekabül ediyor.  Bursalı esnaf kredi konusunda şanslı.

ESNAFIMIZIN KIYMETİNİ BİLMEMİZ LAZIM!

Pandemi kısıtlamalarının kalkmasıyla AVM tercihi artmakta… Bu konuda yorumunuz nedir?

Esnafımızın kıymetini bilmemiz lazım. Pandemi dönemi esnafın ne kadar önemli bir faktör olduğunu, gözler önüne serdi. Esnaf Kefalet Kooperatiflerinin de ne kadar önemli olduğu belli oldu. Esnaf Kefalet Kooperatifleri olmasaydı bugün pek çok kepenk kapanırdı. Sadece kepenk kapatan işyeri sahibini düşünemeyelim, yanında çalışan insanları ve ailelerini de hesaba katmak gerekli… Diğer taraftan sağlık çalışanlarını, şükran, minnet borçluyuz.  Bursa’da kullanılan kredi miktarı 2 senede yüzde 52 artmış. Türkiye’de ise aynı zaman diliminde yüzde 69 yükseliş mevcut.

TÜRKİYE’Yİ KİMSE TUTAMAZ!

Yeni dönemde Merkez Bankası faizleri aşağı indirdi… Bu gelişmeler ışığında esnafın faiz oranları nasıl olacak?

Temennim, dövizdeki dalgalanmaların istikrara kavuşması, enflasyonun aşağı inmesi yönünde… Eğer coronavirüsün etkileri kaybolursa Türkiye’yi kimse tutamaz. Esnafın yüzü gülerse, Türkiye’nin yüzü güler. Şu an esnafa uygulanan faiz yüzde 9,5 ancak faiz indirimi yapılması gerekiyor.

Üretim ekonomisine gelince;

TESKOMB olarak; 2007 yılında Türkiye genelinde çeşitli mesleklerden 30 imalatçı Kooperatif ortağı esnafı, mesleki gelişmelerini sağlamak için bir haftalığına Almanya’ya götürdük. Bütün masraflarını TESKOMB olarak karşıladık. Dönüşte esnafın ihtiyacı olan makineler için faizsiz 1 yılı ödemesiz 3 yıl vadeli 100’er bin TL kredi verdik.

30 kişi arasında 2 İnegöllü mobilyacı arkadaşımız vardı. Bu arkadaşlarımızın hepsi işlerini büyütüp, ihracatçı oldu. Şunu ifade etmek istiyorum; Üretim, Üretim, Üretim! Üretim desteklendiğinde, ekonomi çok daha ileri gidecektir.

 Esnaf ve Sanatkârlara finansal yönden destek olan Hükümet yetkililerine, Genel Başkanımız Sayın A. Kadir AKGÜL’e ve Halkbank Genel Müdürümüz Sayın Osman ARSLAN’a çok teşekkürler ediyorum.