Bursa sokaklarında dolaşan tehlike!

ZEKİCAN GÜRKAN / BURSADA BUGÜN

Bursa'da ve ülke genelinde milyonlarca kişinin vazgeçilmezi olan sokak lezzetleri, son dönemde artan besin zehirlenmesi vakaları ile birleştiğinde birçok soru işaretini de beraberinde getirdi. Bursa Nev Sağlık Grubu Gastroenteroloji Bölümü Uzmanlarından Dr. Mustafa Özel, Bursa'da sokak lezzetlerinin risklerini ve tüketimemesi gereken besinleri Bursada Bugün'e anlattı. İşte Uzm. Dr. Özel'in açıklamalarının satır başları;

RİSK NEDEN ARTIYOR?

Sokak lezzetlerinin hızlı, ekonomik ve lezzetli olduğu için büyük ilgi gördüğünü belirten Uzm. Dr., "Ancak uygun olmayan saklama koşulları, hijyen eksiklikleri ve pişirme hataları nedeniyle besin zehirlenmesi riski artabiliyor. Özellikle yaz aylarında sıcaklık yükseldikçe bu risk daha belirgin hâle geliyor ve son dönemde yaşadığımız gibi ölüme kadar gidebilen acı sonuçlar ortaya çıkabiliyor" dedi.

RİSK ALTINDA KİMLER VAR?

Herkesin gıda zehirlenmesi yaşayabileceğini söyleyen Özel, "Ancak bazı kişiler diğerlerine göre daha fazla etkilenebilir. Bu, alınan toksin miktarına ve kişinin genel sağlık durumuna bağlıdır. Bağışıklık sistemimiz çoğu zaman küçük miktardaki mikropları savuşturur; ama bağışıklık aşırı yüklendiğinde gıdadaki toksinler "zehirli" hâle gelir. Bağışıklığı zayıf olan kişilerde ise hastalanma olasılığı ve enfeksiyonun şiddeti artar. Yaş (5 yaş altı ve 65 yaş üstü), hamilelik, kronik hastalıklar, enfeksiyonlar, kanser, immün yetmezlikler ve bazı ilaçlar (kortikosteroidler, immünosupresanlar) riski artırır" ifadelerini kullandı.

ZEHİRLENME BULAŞICI MIDIR?

Gıda zehirlenmesi yoluyla yayılan enfeksiyonların bulaşıcı olacağını söyleyen uzman, "Enfekte kişiler kusmuk veya dışkıdaki küçük parçacıklarla mikropları yayabilir. Bu mikroplar yüzeylere veya parmaklara bulaşabilir. Başka biri bu yüzeylere dokunduğunda veya yemeğe temas ettiğinde enfeksiyon kolaylıkla geçebilir. Okullar ve yolcu gemileri gibi kapalı alanlarda hızlı yayılma görülebilir" şeklinde konuştu.

MİDYE DOLMA VE MİDYE TAVA RİSKİ

Sokak lezzetlerindeki risk artışını açıklayan Uzm. Dr. Özel,

"Uygun olmayan saklama koşulları: Et, tavuk, deniz ürünleri gibi kolay bozulan gıdalar uzun süre açıkta kalabiliyor. 5-60°C arası "tehlikeli sıcaklık bölgesi"dir ve bakteriler bu aralıkta hızla çoğalır.Hijyen eksikliği: Satıcının el hijyeninin yetersiz olması, ekipmanların temizlenmemesi, çiğ ve pişmiş gıdaların aynı yüzeylerde hazırlanması büyük risktir.Denetim zorlukları: Sokak satıcılarının bir kısmı düzenli gıda güvenliği denetiminden geçmez.Su kaynaklı riskler: Midye dolma, midye tava gibi ürünlerde su kalitesi düşüğse ağır metal ve mikroorganizma riski artar. Salata, yeşillik ve soslarda kullanılan su temiz değilse bulaşma kaçınılmaz olur" dedi.

EN RİSKLİLERİ NELER?

Midye dolma ve midye tavanın (Vibrio, Salmonella, ağır metal riski) başlıca risk taşıyan gıdalar olduğunu belirten Dr. Özel, "Tavuk döner ve et döner (yetersiz pişirme, saatlerce ısıtıcıda bekleme), kumpir ve garnitürlü yiyecekler (mayonez ve salataların uzun süre beklemesi), kokoreç (iç organ kontaminasyonu), balık ekmek ve kızartmalar (çok kullanılan yağ, çapraz bulaşma, yetersiz pişirme) en riskli ürünlerdir" açıklamasını yaptı.

BELİRTİLER NE ZAMAN ÇIKAR?

Uzm Dr. Özel, "24-48 saatten uzun süren kusma veya ishal vakaları, kanlı ishal, 38.5°C üzeri ateş, aşırı halsizlik, bayılma hissi, ağız kuruluğu ve çökük gözler gibi dehidratasyon bulgularında mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır. Çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalığı olanlarda belirtiler başladığında vakit kaybetmeden başvuru gerekir" cevabını verdi.

NASIL KORUNURUZ?

Kalabalık, sirkülasyonu yüksek yerleri tercih edin.Gıdanın gözünüzün önünde hazırlanmasına dikkat edin.Tezgâhın ve malzemelerin temizliğine bakın.Sıcak ürünler sıcak, soğuk ürünler soğuk olmalı.Uzun süre tezgahta bekleyen ürünlerden uzak durun.Ellerinizi yemekten önce mutlaka yıkayın veya dezenfektan kullanın.Kaynağı bilinmeyen midyelerden kaçının.Tavuk ve et ürünlerinin tamamen pişmiş olduğundan emin olun.