Gizli tehlike: İnsan sağlığı için en zararlı 5 gaz

Havadaki gazların oranı, yaşam için kritik bir öneme sahip.

Atmosferdeki gazların yaklaşık %78,1’i azot, %21’i oksijen, %0,9’u argon ve %0,04’ü karbondioksitten oluşuyor.

Özellikle oksijen, tüm canlıların solunumu için hayati bir unsur olarak atmosferde bolca bulunuyor.

Ancak, bu hassas denge bozulduğunda ortaya ciddi sağlık ve çevresel sorunlar çıkabiliyor.

Ayrıca, bazı gazlar doğada yüksek konsantrasyonlarda bulunduğunda, solunması insan sağlığı için son derece tehlikeli olabiliyor. Peki, bu zararlı gazlar hangileri?

İNSAN SAĞLIĞINI TEHDİT EDEN EN ZEHİRLİ 5 GAZ

1. Hidrojen Sülfür (H₂S)

Çürük yumurta kokusuna sahiptir (düşük seviyelerde). Yüksek konsantrasyonlarda kokusu hissedilmez, bu da tehlikeyi artırır. Bataklıklar, kanalizasyon ve endüstriyel süreçlerde oluşur. Hücrelerin oksijen kullanımını engeller, hızlıca baş ağrısı, mide bulantısı ve ölüme yol açabilir.

2. Karbon Monoksit (CO)

Renksiz, kokusuz ve tatsızdır; “sessiz katil” olarak bilinir. Yanma işlemi tam olmadığında ortaya çıkar (fırın, araç egzozu, sobalar vb.). Kanın oksijen taşımasını engeller, baş dönmesi, bilinç kaybı ve ölüme neden olabilir. Evlerde karbon monoksit dedektörü kullanımı hayati önem taşır.

3. Azot Oksitler (NOx)

Nitrik oksit (NO) ve azot dioksit (NO₂) gazlarını içerir; NO₂ en zararlısıdır. Fosil yakıtların yanmasıyla ortaya çıkar, hava kirliliğinin temel unsurlarındandır. Akciğer tahrişi, solunum sorunları ve astım riskini artırır. Uzun süreli maruz kalma akciğer hasarına yol açar, asit yağmuruna katkıda bulunur.

4. Ozon (O₃)

Yüksek atmosferde faydalı iken, yer seviyesinde hava kirleticidir. Güneş ışığı ve diğer kirleticilerle reaksiyona girerek oluşur. Akciğer dokusuna zarar verir, öksürük, boğaz tahrişi ve solunum problemlerine neden olur. Astım ve bronşit gibi hastalıkları kötüleştirir.

5. Çözücüler

Kimyasal maddeleri çözen sıvıların buharlarıdır (benzen, toluen, ksilen vb.). Boya inceltici, oje sökücü ve temizlik ürünlerinde bulunur. Merkezi sinir sistemini etkiler, baş dönmesi, baş ağrısı ve mide bulantısına yol açar. Uzun süreli maruz kalma karaciğer, böbrek ve beyin hasarına sebep olabilir.